"СОЛИОТ ЭХ" МУСК ҮЗСЭН СЭТГЭГДЛЭЭС...

Мэлмэртэл сайхан уйлмаар ...

Өнөөдөр "Солиот эх" МУСК-г Тэнгис кино театрт үзлээ. Уг нь нээлтэн дээр нь жүжигчидтэй хамт үзэх санаатай байсан юм. Гэтэл 10 гаруй хоногийн дараа Корпрэйтэд хийнэ гэх юм, тэвчилгүй үзчихлээ. Энэхүү киноны зохиолыг Ванг Хэ Жигийн Солиот эх өгүүллэгээс сэдэвлэсэн юм. Кино бол тэр чигтээ л өгүүллэгийн үйл явдлыг, монголыг манжийн дарангуйлалд байх үеэс гарах хүртэлх цаг хугацааг хослуулсан байна. Кино эхлэхээс дуусах хүртэл гавьяат жүжигчин И.Одончимэг гуайг тэврээд мэлмэртэл уйлмаар. Хүний амьдрал яасан ч зовлонтой юм билээ дээ. Театрын гэрэл унтармагц киноны дүрс нь "Зүрхний хилэн" кинотой төстэй харагдана. Бид олон киноноос энэ цаг хугацааны хүмүүсийн дайтаж буйг, тусгаар тогтнож буйг хардаг бол "Солиот Эх" кинонд  19-р зууны юу ч үгүй ядуу хүмүүсийг харж болно. Дан эсгий гэр, хоногийн хоолоо яая даа гэсэн өрх, нуруун дээрээ гэрийнхээ хамаг зовлонг үүрсэн зовлонт залууг бид нэг цаг 40 минутын турш үзэж болно. Мөн монгол гэрийн хөгжлийг ч харж болох юм байна. Хатавчиндаа ганц хар ямаатай айл өөрсдийгөө ядуу гэж хараагүйд л энэ киноны учир орших байх. Үр хүүхэдтэй байхад ер нь энэ их эд баялаг хэнд ч хамаатай билээ дээ. Хүүгээ гэх эхийн сэтгэлийг дөрвөн эх яасан сайхан харуулав аа. 

1-р эх: Лүндэг буюу МУГЖ Д.Цэрэндарьзав гуай. Ганц хүүгээ гэсэн сэтгэл, үр удмаа үлдээх юм сан гэсэн бодлууд нь Монгол эхийн сэтгэлийг харуулна. Хэдий солиот эхийг дарамталж зовоох ч гэлээ үр ачаа гэсэн сэтгэл нь түүний тэр их уур бухимдлыг зөөлрүүлнэ. 

2-р эх: Солиот эх буюу МУГЖ И.Одончимэг гуай. Ёстой л мундаг гэхээс өөр үг олдомгүй. Хэлгүй л болохоос солиотой биш шиг л байна. Тэр хадан хясаа, хээрийн чоно гэх мэтийг үл ажран хүүхдийнхээ л төлөө явна. Ямар сайндаа хүүгээ бүдэрчихнэ гээд тэр том чулууг бутлах вэ дээ. Манзуширын хийд рүү өдөр бүр гамбир зөөж, айлын нохойтой өрсөж хоол булаацалдах нь нөгөө л эхийн сэтгэлийг харуулах болов уу? Хадан хясаанаас унаж үхэхэд нь ёстой л тэврээд мэлмэртэл уйлмаар. 

3-р эх: Жүжигчин Ариунаагийн тоглосон баян айлын авгай. Нас чацуу хүүтэй баян айлын авгай Зэрэмийнхнийг өрөвдөн хажуунаа хот айл болгоно. Хэдий Зэрэмийнхнийг боолчлох ч идээ ундаагаар тасруулалгүй 6 жил хатавчиндаа байлгасан байна шүү дээ. 

4-р эх: Нэрийг нь мэдэхгүй юм аа. Сүүлийн хэсэгт бас л хажуунаа амьдруулсан айл. Солио эх болох Номоог маань өлсгөхгүй, цангаахгүй авж яваа ганц айл. Номоод маань хүүдээ өгөөрэй гээд өдөр бүр гамбир хийж өгнө. Номоог алга болоход нөхрөөс нь л илүү халамжилж, санаа нь зовно. Нойтон арьсаар солиот эхийн халууныг буулгана. Монгол анагаах ухааныг бас энэ хэсгээс харж болно. Үнэтэй сувдан ээмэг, улаан чамин дээл нь Номоод зохиж байна гэж ванлий. Түүнийгээ харамлалгүй өмсүүлж зүүлгэсэн нь өрөвдсөн гэх үү, хайрласан гэх үү тийм нэг дотно

Хүний сайхан сэтгэл нь эд хөрөнгөнөөс хүчтэй гэх нэг санаа. Хүнийг хүнээр хайрлана гэх хоёр дахь санаа. Эмэгтэй хүний үрээ гэх сэтгэлийг гуравдугаар санаа болгон харуулсан болов уу. Киногоо дуустал нь сэтгэл хөдлөн үзлээ. Киног дуусгалгүй Тэнгис кино театр гэрлээ асаасан нь л таалагдсангүй. Учир нь сүүлийн дууг сонсоод уйлахын аргагүй тийм л уянгалаг. Бусдаар бол бүх зүйл нь миний сэтгэлийг хөндлөө. Одончимэг эгч яг л ижий шиг минь инээмсэглэж, хайрыг надад мэдрүүлсэнд баярлаж байна. Кино дуусахад бүх хүн алга ташиж төгсгөсөн. Жүжигчинтэй уулзсан бол би мэлмэртэл уйлах байсан байх даа. 

А. Алтанбаяр